Leksykon Terminów Modelarskich

Zbiór haseł wraz ze skondensowanym wytłumaczeniem. 

[Pomóż rozbudować leksykon podając brakujące terminy w komentarzu poniżej lub na grupie]

Aerograf - (ang.Airbrush) - narzędzie do nakładania farby przez jej atomizację i rozpylanie. Do pracy wymaga sprężonego powietrza, którego najwygodniejszym źródłem jest kompresor.

Akrylowa; farba - farby w których pigment zawieszony jest w polarnej żywicy, najczęściej poliakrylowej. Przykładowe marki to Citadel, Vallejo, P3, Scale75, Gunze seria H. Mogą być rozcieńczane wodą czy alkoholami.

Akryl, pleksi - twarde tworzywo sztuczne, przeźroczyste, łatwe w obróbce (topliwe)

Basecoat - warstwa bazowa, pierwsze warstwy farb/koloru na modelu. Czasami do uzyskania poprawnego pokrycia kolorem niezbędne jest więcej niż jedna warstwa farby. [“Lepiej dać dwie cienkie warstwy niż jedną grubą” Duncan] Narzędzie GW; Basecoat Brush. Nie mylić z Podkład/Primer

Bejca - impregnat do drewna, w modelarstwie stosowany m.in. w technice Dippingu/Bejcowania. Potocznie; najważniejszy, najaktywniejszy i najdoskonalszy serwis o tematyce modelarskiej.

Bitsy - wszelkie drobne elementy modeli, dodatkowe główki, bronie, ozdobniki itp.

Blacklining - technika polegająca na przyczernianiu konturów elementów modelu, np. przy użyciu tuszy, w celu zwiększenia wrażenia kontrastów.

Blending - technika łączenia kolorów bądź odcieni na modelu przez możliwie płynne przejścia.

Blue Stuff - podatna na temperaturę, wielokrotnego użytku, plastikowa masa służąca to tworzenia form pod odlewanie/kopiowanie

Blu Tack - to ta kulka na korku od baniaka, do której ludzie sprytnie przyklejają figurki co by je wygodnie pomalować. Patrz też Patafix   

CA - klej cyjanoakrylowy (pop.: Super Glue, Kropelka), szybkowiążący klej. Dostępny w różnych gęstościach (rzadki lejący, żel, gęsty)

Citadel - linia farb i narzędzi firmy Games Workshop

Chipping - technika, której celem jest uzyskanie efektu odpadającej farby, zadrapań, korozji. Patrz: Weathering

Cleaner - czyścik, może być zarówno płynny do aerografu (Airbrush c.) jak również stały (np. mydełko) do pędzli (Brush c.) 

Debonder - penetrujący środek do rozmiękczania zastygłego kleju CA (większość jest bezpieczna dla plastiku)

Denatural (aka Izopropanol) - nie mylić z denaturaT, rozpuszczalnik używany do zmywania farby z modeli, może uszkadzać żywice

Dipping/bejcowanie - technika polegająca na zanurzeniu modelu w bejcy, a następnie usunięciu naddatku farby przez strząsanie lub punktowe wycieranie. Prymitywne w czort, ale szybkie i skuteczne. 

Dot-3 - płyn hamulcowy, w modelarstwie używany do zmywania farby z modeli

Drybrush - (dosł. Suchy pędzel) technika nakładania niewielkiej ilości niemal wyschniętej farby szybkimi ruchami pędzla by osadzić pigment na najbardziej wystających powierzchniach modelu. Też; pędzel dedykowany do techniki.

Edge highlight - rozświetlanie krawędzi, rozjaśnienia, zwykle o najwyższym kontraście (np białe) na samych krawędziach modelu (ostrza broni itp)

Filtr - farba rozcieńczona do dużej przejrzystości nakładana na model w celu zmiany wysycenia barw, a nie zmiany samego koloru

Feathering - technika polegająca na rozciąganiu rozcieńczonego koloru aż do momentu zlania się z niższą warstwą z możliwie niewidocznym przejściem

Finecast - żywica, materiał odlewniczy używany do produkcji niektórych modeli Games Workshop. Zazwyczaj koszmarne w obróbce. 

Flow aid/improver - medium malarskie dodawane do farby w celu poprawy jej rozprowadzania po malowanej powierzchni. 

Glazing/laserunek - też; Glaze, farba. Technika polegająca na nakładaniu bardzo rozrzedzonej farby w celu wygładzenia przejść dwóch kolorów (patrz: Blending) lub zmiany odcienia i/lub wysycenia kolorów już nałożonych (patrz: Filtr)

Gradacja/granulacja - parametr materiałów ściernych (papier, gąbka, pilnik itp) im wyższa liczba tym delikatniejszy materiał aż do polerowania, niższe do bardziej zgrubnej pracy, ścierania

Green Stuff - dwuskładnikowa masa modelarska używana do rzeźbienia, wypełniania ubytków na modelach itp.

H&S - Harder & Steenback - producent m.in aerografów i akcesoriów do nich

Highlight - uwydatnione fragmenty modelu, rozjaśnienia mające symulować efekt oświetlenia

Ink/tusz - pigmentowana farba wodna, stosowana bezpośrednio na model lub jako dodatek barwiący do innych farb

Iwata - producent akcesoriów modelarskich, potocznie marka aerografu

Kalkomania - technika nakładania drukowanych na specjalnym papierze ozdobników na powierzchnię modeli

Konwersja - proces przerabiania istniejącego modelu poprzez dodawanie elementów z innych zestawów (Patrz: Bitsy) bądź własnej produkcji (Patrz: Scratch Building)

Layer - warstwa, technika budowania koloru, faktury i światła na modelu poprzez nakładania kolejnych warstw farb o innym odcieniu niż Basecoat. Narzędzie; Layerbrush. Też; seria farb Citadel

Loaded Brush - technika spopularyzowana przez Bena Kometsa, polega na wypełnieniu pędzla farbą w kolorze bazowym i szpica jasnym kolorem (zwykle białym) w celu uzyskania płynnych highlightów.

Maska/Maskowanie - zabezpieczenie wybranych fragmentów modelu przed przypadkowym zamalowaniem.

Media/Medium - środki zmieniające, wspierające lub niwelujące wybrane właściwości farb, np. wydłużają czas schnięcia

Milliput - dwuskładnikowa masa modelarska używana do rzeźbienia, wypełniania ubytków na modelach itp. 

Mokra paleta - (ang. Wet Palette) - sposób na podtrzymanie wilgotności farb rozcieńczanych wodą poprzez wykładanie ich na pergamin nałożony na mokrą gąbkę, ściereczkę, papier

Myjka ultradźwiękowa - urządzenie magiczne ultradźwięki generujące. Można w nim reanimować aerograf, rozbełtać farby w pojemnikach, a nawet zmyć farbę z figurek (wlewając do wanienki np. izopropanol) lub umyć figurki przed malowaniem.      

Nitro, rozpuszczalnik - miesznka rozpuszczalników używanych m.in do farb celulozowych

NMM - Non Metalic Metal, technika mająca na celu symulowanie metalicznego wykończenia elementów bez użycia farb z pigmentem metalicznych.

Olej, farby - farby w których pigment zawieszony jest w nośniku olejnym (zwykle roślinnym)

OSL - Object Source Lighting - technika polegająca na tworzeniu za pomocą farby iluzji światła padającego na model, np z latarni, pochodni, broni energetycznej itp. 

Pigment - składnik farby nadający jej kolor. W formie suchej materiał używany np w technikach weatheringowych

Piny/Pinowanie - technika mocowania lub łączenia elementów modelu za pomocą cieniutkich drucików (np. spinacza biurowego) i kleju

Plasticard/ HIPS - modyfikowany polistyren, w modelarstwie używany jako budulec, łatwy w obróbce, sprzedawany jako arkusze, pręty itp.

Polistyren - tworzywo sztuczne występujące w wielu formach i zastosowaniach. Z polistyrenu wykonane są m.in. plastikowe modele, w modelarstwie popularnie używany jest styropian i styrodur (płyty do izolacji budynków)

Preshading - technika symulacji światłocienia poprzez zaciemnianie miejsc nie oświetlonych, np “spodów” modelu, zakamarków i szczelin, przed nałożeniem kolorów.

Primer/Podkład - farba o właściwościach zabezpieczających i wspomagających przywieranie farby do modelu. Nie mylić z Basecoat

Retarder - medium malarskie dodawane do farby w celu spowolnienia jej wysychania

Scratch Building - proces budowy modeli od podstaw z surowych materiałów lub z użyciem elementów z rożnych zestawów. Patrz też: Konwersja

Shade, farba - patrz Wash

Skuwka - zwykle metalowa część pędzla trzymająca włosie

Szpachlówka/masa zacierowa - nakładana w celu wypełnienia ubytków lub ujednolicenia powierzchni. 

Terpentyna - rozcieńczalnik do farb olejnych

Thinner - medium malarskie dodawane do farby w celu jej rozrzedzenia

TMM - True Metalic Metal - malowanie przy użyciu farb z pigmentem metalicznym

Two Brush Blending - technika Blendingu polegająca na użyciu dwóch pędzli, gdzie jednym nakładamy farbę, a drugim (wilgotnym, ale bez farby) rozprowadzamy farbę aż do gładkiego przejścia. Patrz też: Blending, Feathering i Wet Blending

Ultra - model aerografu firmy H&S

Wamod - producent chemii modelarskiej, potocznie zmywacz do farb akrylowych

Wash - (“płukanka” forma niepoprawna), technika nakładania rzadkiej farby z celowym zbieraniem się jej w szczelinach modelu, np by zwiększyć kontrast ciemniejszych punktów w stosunku do oświetlonych. Też; rodzaj farb. Narzędzie; Wash Brush

Weathering - postarzanie, zbiór technik mających na celu nadanie modelom cech właściwych dla materiału wystawionego na warunki zewnętrzne, np rdza, pył, zacieki itp.

Wet Blending (patrz: Blending) technika łączenia kolorów bądź odcieni na modelu gdy farba jest jeszcze nie zaschnięta

White Spirit/ Terpentyna Mineralna - rozpuszczalnik do farb olejnych

Wikol - klej do drewna, w modelarstwie używany przy budowie terenów i dioram. Niekiedy też do efektów specjalnych. 

Zenithal Priming - nakładanie podkładu (primera) mające symulować padanie światła znad modelu. Zazwyczaj na czarny podkład biały lub szary podkład nakładany pionowo z góry.